Bài giảng Lịch sử Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Bài 6: Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII - Trường THCS Thị trấn Gôi

Nội dung tài liệu: Bài giảng Lịch sử Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Bài 6: Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII - Trường THCS Thị trấn Gôi

1. CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!
2. KHỞI ĐỘNG Quan sát một số hình ảnh về chúa Nguyễn Hoàng, đọc đoạn tư liệu (SGK tr.27) và trả lời câu hỏi
3. KHỞI ĐỘNG Hãy chia sẻ hiểu biết của em về chúa Nguyễn Hoàng và công cuộc khai phá vùng đất Đàng Trong, quá trình thực thi chủ quyền đối với các đảo, quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa của các chúa Nguyễn.
4. • Nguyễn Hoàng có cha là Nguyễn Kim – một trong những trọng thần của triều đình nhà Hậu Lê. • Ông đã có những chính sách hiệu quả để phát triển vùng đất của mình và mở rộng lãnh thổ hơn nữa về phía Nam. • Nguyễn Hoàng và các chúa Nguyễn đã làm cho Đàng Trong hưng thịnh, góp phần quyết định tạo nên trọn vẹn dáng hình chữ S của Tổ quốc Việt Nam như ngày nay. • Theo Trần Trọng Kim trong Việt Nam sử lược: Nguyễn Hoàng là một người khôn ngoan mà lại có lòng nhân đức, thu dùng hào kiệt, yên ủi nhân dân, cho nên lòng người ai cũng mến phục.
5. BÀI 6. CÔNG CUỘC KHAI PHÁ VÙNG ĐẤT PHÍA NAM TỪ THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII
6. NỘI DUNG BÀI HỌC 1 2 Công cuộc khai phá Quá trình thực thi chủ quyền vùng đất phía Nam từ thế đối với quần đảo Hoàng Sa và kỉ XVI đến thế kỉ XVIII quần đảo Trường Sa của các chúa Nguyễn
7. PHẦN 1. CÔNG CUỘC KHAI PHÁ VÙNG ĐẤT PHÍA NAM TỪ THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII
8. Ø Quan sát sơ đồ hình 6.2, đọc thông tin mục 1 (SGK tr.27, 28): Tìm hiểu khái quát công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI – XVIII
9. § Năm 1558, Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa. § Quá trình di dân, khai phá vùng đất phía Nam được đẩy mạnh. ð Cuối thế kỉ XVI: cả vùng Thuận Hoá có khoảng 1226 xã, thôn. Chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ vùng Thuận Hoá
10. Mở rộng kiến thức Xem video về chúa Nguyễn Hoàng khai phá vùng đất phía Nam năm 1958
11. § Kế nghiệp Nguyễn Hoàng, các chúa Nguyễn tiếp tục: Xây dựng bộ máy chính quyền ở Đàng Trong Năm 1757: Hoàn thiện hệ thống Củng cố việc phòng thủ vùng chính quyền vùng đất Nam Bộ đất Thuận – Quảng tương đương ngày nay Thực hiện chính sách khai hoang, khám phá vùng đất mới
12. Mở rộng kiến thức Xem video về chiến lược và chủ trương của chúa Nguyễn Phúc Nguyên trong việc mở rộng bờ cõi
13. Quan sát, so sánh các lược đồ sau và thực hiện nhiệm vụ: Đánh dấu trên Lược đồ hành chính Việt Nam thời Nguyễn (từ năm 1832) những vùng đất mới được khai phá trong thế kỉ XVI – XVIII.
14. Lược đồ Đại Việt thời Lê Thánh Lược đồ vương quốc Chăm-pa Lược đồ hành chính Việt Nam Tông với 13 đạo thừa tuyên từ thế kỉ X đến thế kỉ XVI thời Nguyễn (từ năm 1832)
15. Chúa Nguyễn Phúc Nguyên từ đầu thế kỉ XVII đã cho Công chúa Ngọc Vạn sang Chân Lạp làm vợ vua Chey Chét-ta II và thiết lập 2 trạm thu thuế ở Sài Gòn - Bến Nghé, cho thấy ông đã có sẵn một tầm nhìn chiến lược và một chủ trương vừa tổng thể, vừa cụ thể trong việc khai phá đất đai và xác lập chủ quyền trên toàn vùng Nam Bộ. Sau những cố gắng này, ở xứ Quảng, lần lượt là Phú Yên, Thái Khang, Bình Thuận, nhanh chóng được sáp nhập vào Đàng Trong. (Theo Nguyễn Quang Ngọc (Chủ biên), Vùng đất Nam Bộ, Tập IV, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2017, tr. 74).
16. Phủ Gia Định xưa Cảnh chợ quê Nam Bộ xưa
17. PHẦN 2. QUÁ TRÌNH THỰC THI CHỦ QUYỀN ĐỐI VỚI QUẦN ĐẢO HOÀNG SA VÀ QUẦN ĐẢO TRƯỜNG SA CỦA CÁC CHÚA NGUYỄN
18. Đọc tư liệu 1, 2, quan sát Hình 6.3, thông tin mục 2 (SGK tr.28, 29) và trả lời câu hỏi: Hãy mô tả quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa của người Việt trong các thế kỉ XVII – XVIII 1. Bãi Cát Vàng (quần đảo Hoàng Sa) dài khoảng 400 dặm, rộng 20 dặm, Họ Nguyễn, mỗi năm vào cuối mùa đông, cử 18 chiếc thuyền đến đó lấy hàng hoá. (Theo Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, Những bằng chứng về chủ quền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa,Trường Sa, NXB Giáo dục Việt nam, 2013, tr.40) THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI
19. Đọc tư liệu 1, 2, quan sát Hình 6.3, thông tin mục 2 (SGK tr.28, 29) và trả lời câu hỏi: Hãy mô tả quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa của người Việt trong các thế kỉ XVII – XVIII 2. Họ Nguyễn lại đặt đội Bắc Hải, ai tình nguyện đi thì cấp giấy sai đi, miễn cho tiền sưu cùng các tiền tuần đò, cho đi thuyền câu nhỏ ra các xứ Bắc Hải, cù lao Côn Lôn và các đảo ở Hà Tiên (Theo Lê Quý Đôn, Phủ biên tạp lục, NXB Văn hoá thông tin, Hà Nội, 1987, tr.155) Hình 6.3. Bản đồ do Đỗ Bá vẽ vào TK XVII
20. § Hoạt động khai thác và xác lập chủ quyền được thực hiện có tổ chức, hệ thống, liên tục qua đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải. Biện pháp Lập 2 đội dân binh độc đáo: • Đội Hoàng Sa • Đội Bắc Hải Đội Hoàng Sa dưới thời Nguyễn
21. Nhà trưng bày đội Hoàng Sa – Bắc Hải (đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi) Tượng đội Hoàng Sa – Bắc Hải trên huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi)
22. Thuyền câu (mô phỏng) do các binh phu Thẻ tre, bài gỗ, linh vị, chiếu cói và các của Đội Hoàng Sa dùng để hoạt động khai hiện vật của binh phu Đội Hoàng Sa tại thác, quản lý đảo Hoàng Sa thế kỷ 17 bảo tàng huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi)
23. Các em hãy xem video về việc thành lập Hải đội Hoàng Sa của chúa Nguyễn Phúc Nguyên
24. § Hoạt động khai thác và xác lập chủ quyền được thực hiện có tổ chức, hệ thống, liên tục qua đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải. Thực thi Ý nghĩa • Khai thác tài nguyên biển Từng bước xác lập chủ quyền • Kiểm soát, quản lí biển đảo đối với hai quần đảo § Thời Tây Sơn tiếp tục duy trì quá trình khai thác và thực thi chủ quyền với hai quần đảo này (cuối thế kỉ XVIII).
25. Bản đồ đường qua xứ Quảng Nam thời Lê trung Các quần đảo Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa trong hưng, theo Thiên Nam lộ đồ vẽ lại năm 1741. Bãi cát Đại Nam nhất thống toàn đồ (năm 1834-1840). vàng trên bản đồ tức là Hoàng Sa
26. Bản sao bản đồ Biển Đông của Matteo Ricci, vẽ trong "Khôn dư vạn quốc toàn đồ" có dòng chú thích bằng chữ Hán có nghĩa là Vạn Lý Trường Sa.
27. Các em hãy xem video về những cổ vật khẳng định chủ quyền Việt Nam với Hoàng Sa, Trường Sa
28. Mở rộng kiến thức Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư là tập bản đồ Việt Nam do Đỗ Bá soạn vẽ vào thế kỉ XVII. Vùng phủ Thăng Hoa và phủ Quảng Ngãi xưa qua mô tả của Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư
29. Mở rộng kiến thức § Giữa biển có một bãi cát dài gọi là Bãi Cát Vàng, dài độ 400 dặm, rộng 20 dặm, đứng dựng giữa biển, từ cửa Đại Chiêm đến cửa Sa Vinh. § Họ Nguyễn vào cuối tháng mùa đông đưa 18 chiếc thuyền đến lấy vàng bạc, Hình 6.3. Bản đồ do Đỗ Bá vẽ vào thế tiền tệ, súng đạn. kỉ XVII, in trong Toàn tập An Nam lộ
30. Mở rộng: Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa • Thời gian: ngày 18, 19, 20 tháng 3 âm lịch hàng năm. • Địa điểm: huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. • Mục đích: tri ân, tưởng niệm những người lính của Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải (được thành lập từ thế kỉ XVII) đã có công khai phá, cắm mốc chủ quyền và bảo vệ biển đảo của Việt Nam. • Năm 2013, Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản phi vật thể quốc gia.
31. Các em hãy xem video về Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa
32. VÒNGVÒNG QUAYQUAY MAYMAY MẮNMẮN 1 2 3 4 5 6 7
33. Câu 1. Năm 1757 diễn ra sự kiện gì trong công cuộc khai phá vùng đất phía Nam thế kỉ XVI – XVIII? A. Nguyễn Hoàng lập phủ B. Phủ Gia Định được thành lập. Phú Yên. C.C. ChúaChúa NguyễnNguyễn hoànhoàn thiệnthiện hệhệ D. Dinh Thái Khang (Khánh thống chính quyền trên vùng Hòa) được thành lập đất Nam Bộ ngày nay.
34. Câu 2. Ý nào dưới đây không đúng khi nói về đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải? B. Nhiệm vụ thu lượm hàng hóa của A. Là hai tổ chức dân binh độc đáo, các con tàu bị đắm, các hải sản quý, có chức năng kinh tế và kiểm soát, từng bước xác lập chủ quyền đối quản lí biển đảo. với hai hòn đảo. C. Hoạt động của 2 đội khẳng định quá trình khai thác, thực thi chủ D. D.Đội Đội Hoàng Hoàng Sa Sa và vàđội đội Bắc Bắc Hải Hải hoạt quyền từ rất sớm của người Việt hoạtđộng động đến đến cuối cuối thế thế kỉ XIX.kỉ XIX. Nam với hai quần đảo
35. Câu 3. Những hình ảnh dưới đây nói về hoạt động nào ở Lý Sơn (Quảng Ngãi)? A.A. LễLễ khaokhao lềlề thếthế línhlính B. Hội đua thuyền. Hoàng Sa. C. Lễ hội cầu ngư. D. Hội lễ Nghinh Ông.
36. Câu 4. Bãi Cát vàng thuộc: A. Quần đảo Trường Sa. B. Cù lao Côn Lôn. C.C. QuầnQuần đảođảo HoàngHoàng Sa.Sa. D. Các đảo ở Hà Tiên.
37. Câu 5. Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa: A. Năm 1358 B.B. NămNăm 1558.1558. C. Năm 1835. D. Năm 1653.
38. Câu 6. Ý nào dưới đây không đúng khi nói về chúa Nguyễn Hoàng? A. Ông đã có những chính sách hiệu B.B. NguyễnNguyễn HoàngHoàng đãđã làmlàm chocho ĐàngĐàng NgoàiNgoài quả để phát triển vùng đất của mình và hưng thịnh, góp phần quyết định tạo nên mở rộng lãnh thổ hơn nữa về phía trọn vẹn dáng hình chữ S của Tổ quốc Việt Nam. Nam như ngày nay. C. Là một người khôn ngoan mà lại có lòng nhân đức, thu dùng hào kiệt, yên D. Nguyễn Hoàng đã cho mở mang ủi nhân dân, cho nên lòng người ai ngoại thương, hướng tầm nhìn ra biển. cũng mến phục.
39. Câu 7. Đến cuối thế kỉ XVIII, chúa Nguyễn đã làm chủ vùng đất rộng lớn từ: A.A. DảiDải HoànhHoành SơnSơn đếnđến mũimũi CàCà B. Thanh Hóa đến Tiền Mau (ngày nay). Giang (ngày nay). C. Dải Hoành Sơn đến Thành D. Thái Bình đến Đồng Nai phố Hồ Chí Minh (ngày nay). (ngày nay).
40. LUYỆN TẬP Nhiệm vụ: Hãy lập bảng tóm tắt về công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI – XVIII theo các tiêu chí: thời gian, sự kiện chính. Thời gian Sự kiện chính
41. Thời gian Sự kiện chính Năm 1558 Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa. Năm 1611 Nguyễn Hoàng lập phủ Phú Yên. Năm 1653 Dinh Thái Khang (Khánh Hòa ngày nay) được thành lập. Phủ Gia Định (Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Năm 1698 Dương, Bình Phước, Long An, Tây Ninh, Tiền Giang và Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay) được thành lập. Chúa Nguyễn hoàn thiện hệ thống chính quyền trên Năm 1757 vùng đất Nam Bộ tương đương như ngày nay.
42. VẬN DỤNG 1. Sưu tầm tư liệu, sách báo, internet, giới thiệu về công cuộc khai phá vùng đất phía Nam và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trong các thế kỉ XVI – XVIII
43. Gợi ý ü Nguyễn Quang Thắng, Hoàng Sa và Trường Sa - Lãnh thổ Việt Nam nhìn từ Công pháp Quốc tế, NXB Tri thức, 2008. ü Bộ Ngoại giao, Chủ quyền của Việt Nam với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, NXB Tri thức, 2013. ü Phim tài liệu của Truyền hình Vĩnh Long giới thiệu về quá trình mở cõi phương Nam của các chúa Nguyễn:
44. VẬN DỤNG 2. Tìm hiểu thông tin trên internet, em hãy giới thiệu về nguồn gốc của Lễ Khao lề thế lính trên đảo Lý Sơn. Theo em, việc duy trì tổ chức của Lễ Khao lề thế lính ngày nay có ý nghĩa gì?
45. Gợi ý Lễ Khao lề thế lính trên đảo Lý Sơn
46. Gợi ý Viết bài giới thiệu theo những nội dung sau: § Nguồn gốc của Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. § Những hoạt động chính trong Lễ hội ngày nay. § Ý nghĩa của việc duy trì và công nhận Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa là di sản phi vật thể quốc gia.
47. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Ôn tập kiến thức đã Làm bài tập Bài 6 – Đọc trước Bài 7. Khởi học và trả lời câu hỏi SBT Lịch sử và Địa lí nghĩa nông dân ở phần Luyện tập, Vận 8, phần lịch sử đàng ngoài thế kỉ XVIII dụng – SGK tr.209
48. CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG! HẸN GẶP LẠI!