Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Văn bản "Ca Huế trên sông Hương" - Trường THCS Tân Thành

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Văn bản "Ca Huế trên sông Hương" - Trường THCS Tân Thành

1. CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG - HÀ ÁNH MINH -
2. VẬN DỤNG LUYỆN TẬP HÌNH THÀNH KIẾN THỨC KHỞI ĐỘNG
3. 01 KHỞI ĐỘNG
4. Yêu cầu: Xem video phóng sự về Ca Huế trên sông Hương Câu hỏi: Qua phóng sự trên, em hãy nêu những hiểu biết của em về nghệ thuật truyền thống ca Huế trên sông Hương.
5. 02 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
6. I. ĐỌC – KHÁM PHÁ CHUNG
7. 1. Đọc văn bản
8. Phiếu học tập 01: Khám phá chung về văn bản 3. Xác định đề tài 1. Nêu tác giả của văn bản. Em và xuất xứ dựa vào đâu để 5. Bố cục của văn bản. xác định điều đó? của văn bản 2. Nêu thể loại 4. Xác định các của văn bản. phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản.
9. 2. Tác giả và xuất xứ Tác giả: nhà báo Hà Ánh Minh Xuất xứ: Dẫn theo Ngữ văn 7, tập hai, NXB Giáo dục, 2003. 3. Thể loại: Bút kí
10. 4. Đề tài Ghi lại môṭ nét sinh hoaṭ của con ngườ i xứ Huế : ca Huế 5. Phương thức biểu đạt Thuyết minh kết hợp với miêu tả và biểu cảm
11. 6. Bố cục: 2 phần Vẻ đẹp phong phú của các P1 làn điệu dân ca Huế. Vẻ đẹp của ca Huế P2 trên sông Hương.
12. II. KHÁM PHÁ CHI TIẾT VĂN BẢN
13. 1. Giới thiệu về dân ca Huế ? Hãy thống kê các làn điệu dân ca Huế ? Các điệu hò xứ Huế gắn được nhắc đến trong bó với cuộc sống con văn bản. người như thế nào? ? Nêu đặc điểm về nội dung và ngôn ngữ của các làn điệu đó.
14. Các làn điệu ca Huế Âm hưởng, đặc điểm nổi bật Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh Buồn bã Hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp Náo nức, nồng hậu tình người Hò ơ, hò lơ, xay lúa, hò nện Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh Dùng để giãi bày tâm sự, diễn tả Lý con sáo, lí hoài nam, lí hoài xuân nỗi niềm, Phong phú về làn điệu
15. Đặc điểm v Từ ngữ địa phương được sử dụng nhuần nhuyễn và phổ biến. v Nội dung: Gửi gắm ý tình trọn vẹn của con người, thể hiện tâm hồn Huế. v Các làn điệu dân ca Huế, đặc biệt là các câu hò Huế được hình thành, nuôi dưỡng từ cuộc sống sinh hoạt, lao động của nhân dân.
16. 2. Các vẻ đẹp của ca Huế trên sông Hương Tình huống: Em hãy tưởng tượng lớp em sắp đón một đoàn khách là các bạn học sinh quốc tế muốn khám phá về ca Huế - một sinh hoạt văn hóa độc đáo của cố đô Huế. Làm việc theo nhóm để đọc văn bản “Ca Huế trên sông Hương” và tìm tư liệu, chuẩn bị nội dung thuyết trình cho đoàn khách về ca Huế theo các gợi trong Phiếu học tập số 02.
17. Phiếu học tập số 02 Tìm hiểu vẻ đẹp của ca Huế trên sông Hương 1. Kể ra các điệu ca 2. Theo văn bản, Huế được nhắc tới ca Huế được trong văn bản. hình thành từ 3. Tìm hiểu cảnh đêm ca Huế trên sông Hương: đâu? Nguồn gốc ü Không gian, thời gian biểu diễn đặc biệt ấy mang ü Sân khấu biểu diễn lại cho ca Huế vẻ ü Các nhạc cụ được sử dụng đẹp gì? ü Nghệ sĩ biểu diễn (ca công, nhạc công) ü Cách thưởng thức ca Huế
18. 2.1. Các điệu ca Huế Lưu long hổ thủy Các khúc nhạc mở đầu đêm ca Huế xuân kim phong tiền,
19. 2.1. Các điệu ca Huế nam ai, nam bình, quả phụ, nam điệu Nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Các điệu ca Huế điệu Bắc pha điệu Nam tứ đại cảnh Thể điệu ca Huế vô cùng phong phú, gợi lên nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, gợi lên tình người, tình đất nước.
20. 2.2 Nguồn gốc của ca Huế Nguồn gốc Từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình. Mang lại cho ca Huế vẻ đẹp đặc biệt: phong phú, đa dạng;
21. 2.3 Cảnh đêm ca Huế trên sông Hương a. Không gian, thời gian biểu diễn Thời đêm gian Không trên thuyền rồng gian Thưởng thức ca Huế thêm sinh động, lãng mạn.
22. b. Sân khấu biểu diễn Sân khấu di động vNgười biểu diễn và người thưởng thức cùng ngồi trong thuyền.
23. c. Các nhạc cụ được sử dụng Đàn tì bà Đàn tranh Nhị Đàn bầu Sáo Đàn tam Cặp sanh Đàn nguyệt Số lượng phong phú, đa dạng.
24. d. Nghệ sĩ biểu diễn (trang phục, động tác) Trang phục Nữ: áo Nam: áo dài, khăn dài, quần đóng thụng, khăn xếp Trang phục độc đáo, thanh lịch, mang đậm tính dân tộc.
25. d. Nghệ sĩ biểu diễn (trang phục, động tác) Các nhạc công: Biểu diễn điêu luyện, tài tình
26. e. Cách thưởng thức ca Huế Trực tiếp nhìn các ca công, ca nhi biểu diễn. Ngắm cảnh Huế về đêm huyền ảo, thơ mộng. Thú nghe ca Huế là một thú vui tao nhã, đầy sức quyến rũ.
27. 3. Tình cảm tác giả dành cho ca Huế, xứ Huế Nhận xét về tình cảm của tác giả dành Dãy cho ca Huế, xứ Huế được thể hiện trong ngoài văn bản ? Dãy Chỉ ra và nêu tác dụng của các yếu trong tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, bình luận trong văn bản?
28. 3. Tình cảm tác giả dành cho ca Huế, xứ Huế Thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về ca Tác giả ca ngợi vẻ đẹp tinh Huế và bày tỏ tình cảm yêu mến, tự thần đằm thắm, thiết tha hào về một sản phẩm văn hoá độc của con người xứ Huế. đáo – ca Huế. Thái độ nâng niu, trân trọng và ý thức gìn giữ, tôn vinh những di sản tinh thần quý giá của quê hương, đất nước.
29. 4. Nghệ thuật của văn bản Sử dụng kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận trong VB. Yếu tố tự sự Yếu tố Yếu tố Yếu tố có vai trò kể miêu tả. biểu cảm bình luận chuyện.
30. 4. Nghệ thuật của văn bản Tác dụng: giúp người đọc hiểu nguồn gốc, đặc điểm, cách biểu diễn và thưởng thức ca Huế; thể hiện được tình cảm, thái độ của người viết và nhấn mạnh vị trí, ý nghĩa của ca Huế,
31. III. TỔNG KẾT
32. v Nêu những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản? v Nội dung văn bản mang lại cho em những thông tin và nhận thức bổ ích gì?
33. 1. Nghệ thuật Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm, Sử dụng thành giàu chất thơ. công biện pháp nghệ thuật liệt kê. Kết hợp hiệu quả phương thức biểu đạt Miêu tả con thuyết minh, miêu tả và biểu cảm. người, cảnh vật sinh động.
34. 2. Nội dung – Ý nghĩa Vẻ đẹp của ca Huế - một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần được bảo Thể hiện lòng yêu mến, tự tồn và phát triển. hào đối với ca Huế - một di sản văn hóa dân tộc.
35. 03 LUYỆN TẬP
36. BẮT BƯỚM
37. 1 7 5 10 2 3 8 9 4 6 TEAMTEAM AA 10123456789 PIPI TEAMTEAM BB 10123456789
38. Câu 1: Văn bản Ca Huế trên sông Hương được viết theo hình thức nào ? A. Bút kí C. Văn tả cảnh B. Truyện ngắn D. Tuỳ bút GO HOME
39. Câu 2: Dòng nào nói đúng nhất những nội dung mà văn bản Ca Huế trên sông Hương muốn đề cập đến ? A. Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong đêm trăng thơ mộng trên dòng sông Hương. B. Nguồn gốc của một số làn điệu ca Huế. C. Sự phong phú và đa dạng của các làn điệu ca Huế. D. Cả 3 nội dung trên. GO HOME
40. Câu 3: Đêm ca Huế diễn ra trong khoảng thời gian nào? A. Từ lúc thành phố lên đèn đến lúc trăng lên. B. Từ lúc thành phố lên đèn đến đêm khuya. C. Từ lúc thành phố lên đèn đến lúc gà gáy sáng. D. Từ lúc trăng lên đến sáng. GO HOME
41. Câu 4: Phương tiện nà được dùng để tổ chức đêm ca Huế trên sông Hương? A. Tàu thuỷ C. Xuồng máy B. Thuyền rồng D. Thuyền gỗ GO HOME
42. Câu 5: Cho biết đoạn văn sau miêu tả điều gì ? Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanhcủa dàn hoà tấu, bởi bốn khúc nhạc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người. A. Miêu tả các loại loại nhạc cụ. B. Miêu tả người chơi đàn. C. Miêu tả tài nghệ của các ca công D. Miêu tả tâm trạng của và âm thanh phong phú của nhạc cụ. người nghe đàn GO HOME
43. Câu 6: Khi biểu diễn, các ca công vận trang phục gì? A. Nam nữ mặc võ phục. B. Nam áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ áo dài, khăn đóng. C. Nam nữ mặc áo bà ba nâu. D. Nam nữ mặc áo quần bình thường. GO HOME
44. Câu 7: Đêm ca Huế được mở đầu bằng mấy nhạc khúc? A. Một C. Ba B. Hai D. Bốn GO HOME
45. Câu 8: Theo em, cách nghe ca Huế trong văn bản có gì độc đáo so với nghe băng ghi âm hoặc băng video? A. Được nói chuyện với các ca công B. Được nghe và nhìn trực tiếp các ca công và nhạc công biểu diễn C. Được chơi thử các nhạc khúc D. Được nghe đi, nghe lại GO HOME
46. Câu 9: Vì sao có thể nói : Ca Huế vừa sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng, uy nghi ? A. Do ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình B. Do ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian. C. Do ca Huế bắt nguồn từ nhạc thính phòng D. Do ca Huế bắt nguồn từ nhạc cung đình GO HOME
47. Câu 10: Ý nào không đúng về đặc điểm nghệ thuật của văn bản? A. Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm, giàu chất thơ; B. Bút pháp tả cảnh ngụ tình, dùng nhiều so sánh, liên tưởng C. Kết hợp hiệu quả phương thức biểu đạt thuyết minh, miêu tả và biểu cảm D. Sử dụng thành công biện pháp nghệ thuật liệt kê GO HOME
48. 04 VẬN DỤNG
49. Kĩ thuật THINK – PAIR – SHARE Câu hỏi: 1. Bên cạnh cái nôi dân ca Huế, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta? 2. Theo em, chúng ta cần làm gì để bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa dân tộc?
50. Gợi ý 1. Các vùng dân ca nổi tiếng của nước ta: dân ca đồng bằng Bắc Bộ (Cò lả, dân ca quan họ Bắc Ninh, ), dân ca Nam bộ (Lý ngựa ô, Lý quạ kêu, ; vọng cổ; đờn ca tài tử, ); . Ngoài ca Huế, Việt Nam ta còn có 5 di sản văn hóa phi vật thể khác cũng được UESCO công nhận đó chính là : dân ca quan họ Bắc Ninh, ca trù (hát ả đào), hát xoan Phú Thọ, Đờn ca tài tử Nam Bộ, dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh.
51. Dân ca quan họ Bắc Ninh
52. Ca trù
53. Hát xoan
54. Đờn ca tài tử
55. Dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh
56. Gợi ý 2. Một số giải pháp giúp bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa dân tộc: v Mỗi cá nhân đặc biệt là học sinh chúng ta phải tìm hiểu những bản sắc văn hóa vốn có của dân tộc, tích cực quảng bá những nét đẹp của di sản văn hóa đến với bạn bè năm châu.
57. v Bên cạnh đó, nhà trường cần tổ chức nhiều hơn những hoạt động để tuyên truyền, mang đến cho học sinh nguồn tri thức về bản sắc văn hóa dân tộc. v Học sinh cần phải đặt trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc lên hàng đầu và tích cực trau dồi hiểu biết của mình về những giá trị văn hóa tốt đẹp của nước nhà.