Bài giảng Sinh học Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Tiết 27: Tiêu hóa ở ruột non

Nội dung tài liệu: Bài giảng Sinh học Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Tiết 27: Tiêu hóa ở ruột non

1. KHỞI ĐỘNG: Hỏi nhanh đáp gọn 1. Thành dạ dày có cấu tạo gồm mấy lớp? (4 lớp) 2. Dung tích tối đa của dạ dày đạt bao nhiêu lít? (3 lít) 3. Lớp trong cùng của dạ dày là lớp nào? (Lớp niêm mạc) 4. Lớp niêm mạc dạ dày tiết dịch tiêu hòa nào? (Tiết dịch vị) 5. Lớp cơ của dạ dày gồm mấy lớp? (3 lớp: Cơ vòng, cơ dọc, cơ chéo) 6. Ở dạ dày có các hoạt động tiêu hóa nào? (Biến đổi lí học, biến đổi hóa học) 7. Tên gọi của enzim trong nước bọt. (Enzim amilaza) 8. Chất nào được biến dổi về mặt hóa học trong dạ dày? (Protein) 9. Thành phần của dịch vị có loại axit nào? (Axitclohidric) 10. Từ dạ dày thức ăn được chuyển xuống bộ phận nào (Ruột non) tiếp theo?
2. ? Với khẩu phần thức ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở dạ dày thì còn những loại chất nào trong thức ăn được tiêu hóa tiếp ? Đáp án Thức ăn cần được tiêu hóa tiếp ở ruột là: lipit, gluxit, prôtêin.
3. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
4. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Ruột non có cấu tạo như thế nào? So với thành dạ dày có cấu tạo giống Lớp màng bọc bên ngoài và khác như thế nào? Cơ dọc Lớp cơ Thành ruột Cơ vòng non gồm 4 Lớp dưới niêm mạc Lớp màng lớp Lớp niêm mạc Lớp dưới niêm mạc Lớp niêm mạc Lớp cơ Ảnh tiêu bản cấu tạo ruột non
5. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên ngoài Thành ruột Cơ dọc Lớp cơ non gồm 4 Cơ vòng lớp Lớp dưới niêm mạc Cơ vòng Lớp niêm mạc Lớp cơ (thành mỏng)Cơ dọc Giống: Ruột non cũng có cấu tạo 4 lớp như dạ dày Khác: Cơ dọc Dạ dày Ruột non Cơ vòng -Thành dày -Thành mỏng - Lớp cơ: Cơ - Lớp cơ: Cơ Lớp cơ Cơ chéo vòng, cơ dọc, vòng, cơ dọc (thành dày) cơ chéo
6. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên ngoài Thành Cơ dọc Gan Lớp cơ ruột non Cơ vòng Dạ dày gồm 4 Lớp dưới niêm mạc lớp Lớp niêm mạc Mật - Tá tràng là đoạn đầu của ruột Tụy non có ống dẫn chung dịch tụy Tá tràng và dịch mật cùng đổ vào. Tá tràng được nhận những dịch tiêu hóa nào?
7. Các tế bào tiết chất nhày Tuyến ruột Lớp niêm mạc Lớp dưới niêm mạc Lớp cơ Lớp màng bọc bên ngoài
8. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên ngoài Thành Cơ dọc Lớp cơ ruột non Cơ vòng gồm 4 lớp Lớp dưới niêm mạc Lớp niêm mạc - Tá tràng là đoạn đầu của ruột non có ống dẫn chung dịch tụy và dịch mật cùng đổ vào. - Lớp niêm mạc ruột non có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế bào Lớp niêm mạc ruột non có cấu tạo tiết chất nhày. như thế nào? Có tác dụng gì.
9. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. THÔNG TIN Lớp màng bọc bên Trong dịch tụy và dịch ruột có đủ ngoài loại enzim xúc tác các phản ứng Cơ dọc Thành phân cắt các loại phân tử của thức Lớp cơ ruột non Cơ vòng ăn. Trong dịch mật có các muối mật gồm 4 Lớp dưới niêm mạc và muối kiềm cũng tham gia tiêu hóa lớp thức ăn. Lớp niêm mạc - Tá tràng là đoạn đầu của ruột non có ống dẫn chung dịch tụy Căn cứ vào các thông và dịch mật cùng đổ vào. tin trên, dự đoán xem - Lớp niêm mạc ruột non có nhiều ở ruột non có thể diễn tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế ra các hoạt động tiêu bào tiết chất nhày. hóa nào? II – Tiêu hóa ở ruột non
10. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên ngoài Thành Cơ dọc Lớp cơ ruột non Cơ vòng - Khi không có kích thích của gồm 4 Lớp dưới niêm mạc thức ăn: Dịch mật, dịch tụy, dịch lớp Lớp niêm mạc ruột có tiết dịch hay không? - Tá tràng là đoạn đầu của ruột - Khi có kích thích của thức non có ống dẫn chung dịch tụy và ăn : Dịch mật, dịch tụy, dịch dịch mật cùng đổ vào. ruột hoạt động như thế nào? - Lớp niêm mạc ruột non có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế bào tiết chất nhày. II – Tiêu hóa ở ruột non
11. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên ngoài Thành Cơ dọc Lớp cơ ruột non Cơ vòng gồm 4 Lớp dưới niêm mạc lớp Lớp niêm mạc - Tá tràng là đoạn đầu của ruột non có ống dẫn chung dịch tụy và dịch mật cùng đổ vào. - Lớp niêm mạc ruột non có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế bào tiết chất nhày. II – Tiêu hóa ở ruột non Em hãy nêu cơ chế đóng mở môn vị và tác dụng của hoạt động này?
12. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên Câu 1: Thức ăn xuống tới ruột non còn ngoài chịu sự biến đổi lí học nữa không ? Thành Cơ dọc Lớp cơ Nếu có thì biểu hiện như thế nào ? ruột non Cơ vòng gồm 4 Lớp dưới niêm mạc lớp Lớp niêm mạc - Tá tràng là đoạn đầu của ruột Câu 2: Sự biến đổi hóa học ở ruột non non có ống dẫn chung dịch tụy và được thực hiện với những loại chất dịch mật cùng đổ vào. nào trong thức ăn? Sản phẩm sau khi - Lớp niêm mạc ruột non có nhiều được biến đổi hóa học là gì ? tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế bào tiết chất nhày. II – Tiêu hóa ở ruột non
13. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Lớp màng bọc bên Câu 1: Thức ăn xuống tới ruột non còn ngoài chịu sự biến đổi lí học nữa không ? Thành Cơ dọc Lớp cơ Nếu có thì biểu hiện như thế nào ? ruột non Cơ vòng gồm 4 Lớp dưới niêm mạc - Thức ăn xuống tới ruột non vẫn còn lớp chịu sự biến đổi lí học. Lớp niêm mạc Biểu hiện: - Tá tràng là đoạn đầu của ruột + Thức ăn được hoà loãng và trộn đều non có ống dẫn chung dịch tụy và các dịch tiêu hoá ( dịch mật, dịch tuỵ dịch mật cùng đổ vào. và dịch ruột). - Lớp niêm mạc ruột non có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế bào + Các lớp cơ trên thành ruột non nhào tiết chất nhày. trộn thức ăn cho ngấm đều dịch tiêu II – Tiêu hóa ở ruột non hoá và tạo lực đẩy thức ăn xuống các phần tiếp theo. + Các khối lipit được các muối mật tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau.
14. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Câu 1: Thức ăn xuống tới ruột non còn chịu sự biến đổi lí học nữa II- Tiêu hóa ở ruột non: không ? Nếu có thì biểu hiện như - Biến đổi lí học: thế nào ? + Tiết dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến - Thức ăn xuống tới ruột non vẫn tụy, tuyến ruột còn chịu sự biến đổi lí học. + Sự co bóp cơ thành ruột giúp thức ăn Biểu hiện: thấm đều dịch tiêu hóa. + Dịch mật phân cắt khối Lipit thành các + Thức ăn được hoà loãng và trộn giọt Lipit nhỏ. đều các dịch tiêu hoá ( dịch mật, dịch tuỵ và dịch ruột). + Các lớp cơ trên thành ruột non nhào trộn thức ăn cho ngấm đều dịch tiêu hoá và tạo lực đẩy thức ăn xuống các phần tiếp theo. + Các khối lipit được các muối mật tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau.
15. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. II- Tiêu hóa ở ruột non: - Biến đổi lí học: Câu 2: Sự biến đổi hóa học ở ruột + Tiết dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến non được thực hiện với những tụy, tuyến ruột loại chất nào trong thức ăn ? Sản + Sự co bóp cơ thành ruột giúp thức ăn phẩm sau khi được biến đổi hóa thấm đều dịch tiêu hóa. học là gì ? + Dịch mật phân cắt khối Lipit thành các giọt Lipit nhỏ. - Sự biến đổi hoá học của ruột non được thực hiện đối với những chất: gluxit ( tinh bột, đường đôi), prôtêin và lipit.
16. Tinh bột và đường đôi Mantozơ Glucozơ E. Amilaza Enzim Prôtêin Peptit Axit Amin Enzim Enzim Lipit Các giọt lipit nhỏ Dịch mật Enzim Glixêrin Axit béo Enzim Axit Nuclêic Các thành phần của Nuclêôtit - Sản phẩm cuối cùng của sự biến đổi thức Cácăn về chất mặt dinh hóa dưỡng học là mà gì?? cơ thể hấp thụ được.
17. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. II- Tiêu hóa ở ruột non: Nếu thức ăn ở ruột - Biến đổi lí học: non không được biến Em hiểu thế nào là + Tiết dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến đổi hết thì sẽ như thế bữa ăn đủ lượng và đủ tụy, tuyến ruột nào? Như vậy để thức + Sự co bóp cơ thành ruột giúp thức ăn ăn biến chấtđổi hoàn? toàn thấm đều dịch tiêu hóa. chúng ta cần phải chú ý + Dịch mật phân cắt khối Lipit thành các điều gì khi ăn ? giọt Lipit nhỏ. - Biến đổi hóa học: +Tinh bột và đường đôi Đường đơn + Prôtêin Axit amin. + Lipit (giọt nhỏ) Axit béo + Glixêrin + Axit Nuclêic Thành phần Nuclêôtít * Nếu thức ăn không được tiêu hóa ở ruột non sẽ được thải ra ngoài qua ống tiêu hóa. * Để thức ăn biến đổi hoàn toàn chúng ta cần phải ăn chậm nhai kỹ.
18. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. Hoàn thành nội II- Tiêu hóa ở ruột non: dung phiếu học tập Biến đổi thức Hoạt động tham gia Các thành phần Tác dụng của hoạt ăn ở ruột tham gia hoạt động động - Tiết dịch - Tuyến tụy, tuyến - Hòa loãng thức ăn. Biến đổi ruột, tuyến gan. lí học - Sự co bóp . - Đảo trộn thức ăn - Thành ruột non. làm thức ăn thấm - Sự phân cắt Lipit. đẫm dịch tiêu hóa. - Muối mật. - Phân cắt nhỏ Lipit. - Enzim tác động - amilaza, - Tinh bột và đường Biến đổi lên tinh bột. mantaza đôi đường đơn. hóa học - Enzim tác động - Pepsin, tripsin, -Prôtêin Axit lên Prôtêin. êripsin amin. - Enzim tác động - Lipaza, dịch - Lipit (giọt nhỏ) lên Lipit. mật Axit béo và - Nucleaza Grixêrin.
19. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. II- Tiêu hóa ở ruột non: Theo em trong 2 loại biến đổi trên ở - Biến đổi lí học: ruột non thì biến đổi + Tiết dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến nào là chủ yếu và tụy, tuyến ruột quan trọng hơn? + Sự co bóp cơ thành ruột giúp thức ăn thấm đều dịch tiêu hóa. + Dịch mật phân cắt khối Lipit thành các giọt Lipit nhỏ. - Biến đổi hóa học: +Tinh bột và đường đôi Đường đơn - Biến đổi hoá học là chủ yếu và + Prôtêin Axit amin. quan trọng hơn vì đến ruột non + Lipit (giọt nhỏ) Axit béo + Glixêrin thức ăn được biến đổi từ các chất + Axit Nuclêic Thành phần Nuclêôtít phức tạp thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được
20. Tiết 27: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON I-Ruột non. II- Tiêu hóa ở ruột non: Câu 4 (SGK): Một người bị triệu chứng - Biến đổi lí học: thiếu axít trong dạ + Tiết dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến dày thì sự tiêu hoá ở tụy, tuyến ruột ruột non có diễn ra + Sự co bóp cơ thành ruột giúp thức ăn được không? thấm đều dịch tiêu hóa. + Dịch mật phân cắt khối Lipit thành các giọt Lipit nhỏ. - Biến đổi hóa học: +Tinh bột và đường đôi Đường đơn + Prôtêin Axit amin. - Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên + Lipit (giọt nhỏ) Axit béo + Glixêrin thức ăn sẽ qua môn vị xuống ruột + Axit Nuclêic Thành phần Nuclêôtít non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hoá của ruột non nên hiệu quả tiêu hoá sẽ thấp.
21. Tóm tắt quá trình biến đổi thức ăn ở người Nơi tiêu hóa Biến đổi lí học Biến đổi hóa học - Tiết nước bọt Khoang miệng - Nhai - Đảo trộn thức ăn Tinh bột chín Enzim Đường đôi - Tạo viên thức ăn - Tiết dịch vị Dạ dày - Co bóp dạ dày Prôtêin (chuỗi dài) Enzim Prôtêin (chuỗi ngắn) - Tiết dịch Ruột non - Muối mật tách - Tinh bột, đường đôi Enzim Đường đơn Lipit thành những - Prôtêin Enzim Axit amin giọt nhỏ tạo nhũ - Lipit Enzim Axit béo và Gli xêrin tương - Axit Nuclêic Ezim Các thành phần - Sự co bóp của của Nuclêôtít ruột non
22. H Ấ P T H Ụ C H Ấ T D I N H D Ư Ỡ N G 1 A X I T A M I N 2 T Á T R À N G 3 P E P S I N 4 T H Ả I P H Â N 5 N I Ê M M Ạ C 6 D Ạ D À Y 7 D Ị C H T Ụ Y 8 T I N H B Ộ T 9 E N Z I M 10 Đ Ư Ờ N G Đ Ơ N
23. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ Đọc bài đọc thêm : Mục Em có biết. • Ôn tập và hệ thống sự biến đổi thức ăn từ khoang miệng đến ruột non . • Nghiên cứu nội dung bài 29 và hoàn thành vào vở bài tập.
24. CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!
25. CÂU 1: Protêin được biến đổi sang dạng nào mà cơ thể hấp thụ được ? 8ô
26. CÂU 2: Đoạn đầu của ruột non có tên gọi là gì ? 7ô
27. CÂU 3: Ở dạ dày tiết ra 1 lọai enzim có tên gọi là gì ? 6ô
28. 8ô CÂU 4: Đây là giai đoạn cuối cùng của hoạt động tiêu hóa.
29. CÂU 5: Lớp nào của ruột non làm nhiệm vụ tiết dịch ruột? 7ô
30. 5ô CÂU 6: Bộ phận lớn nhất trong ống tiêu hóa là gì ?
31. 7ô CÂU 7: Đây là dịch được đổ vào tá tràng cùng với dịch mật.
32. CÂU 8: Enzim amilaza đã biến đổi loại thức ăn nào ngay khoang miệng ? 7ô
33. 5ô CÂU 9: Nhờ thành phần nào mà thức ăn được biến đổi về mặt hóa học ?
34. CÂU 10: Gluxit được biến đổi thành dạng nào cơ thể mới hấp thụ được ? 8ô