Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Tuần 31 - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Văn Tuấn

docx 51 trang Bích Thảo 07/07/2025 130
Bạn đang xem 30 trang mẫu của tài liệu "Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Tuần 31 - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Văn Tuấn", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docxke_hoach_bai_day_toan_lop_8_sach_ket_noi_tri_thuc_tuan_31_na.docx

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Tuần 31 - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Văn Tuấn

  1. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn Ngày soạn: 10 / 04 / 2024 Ngày dạy: 15 / 04 / 2024 Ngày dạy: 16/ 04 / 2024 Tiết 65 + 66: BÀI 29: HỆ SỐ GÓC CỦA ĐƯỜNG THẲNG Thời gian thực hiện 02 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Nhận biết được khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0). 2. Về năng lực: * Năng lực chung: - Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. * Năng lực đặc thù: - Năng lực giao tiếp toán học: HS sử dụng hệ số góc của đường thẳng để nhận biết và giải thích được sự cắt nhau hoặc song song của hai đường thẳng cho trước. - Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực mô hình hóa toán học: thực hiện được các thao tác tư duy so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa,
  2. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn 3. Về phẩm chất: Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo của học sinh. - Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực. - Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, trong đánh giá và tự đánh giá. - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu. 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Tiết 65 1. Hoạt động 1: MỞ ĐẦU/ KHỞI ĐỘNG (3 phút) a) Mục tiêu: Giúp HS hứng thú và gợi động cơ tìm hiểu nội dung của bài học b) Nội dung: Tình huống mở đầu: Vuông: Làm thế nào để biết hai đường thẳng y = ax + b và đường thẳng y = a 'x + b' song song hay cắt nhau nhỉ? Tròn: Cứ vẽ hai đường thẳng này trong cùng mặt phẳng tọa độ Oxy là biết ngay mà! Pi: Anh có một cách nhanh hơn nhiều mà không cần vẽ hình. Trong bài học này chúng ta cùng tìm hiểu nhé! c) Sản phẩm: Kết quả xử lý tình huống d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung * Giao nhiệm vụ
  3. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - GV tổ chức hoạt động, hướng dẫn HS tìm hiểu tình huống mở đầu - HS tìm hiểu tình huống mở đầu *Thực hiện nhiệm vụ - Gv cho học sinh đóng vai ba bạn Vuông, Tròn, Pi đưa ra tình huống mở đầu - HS thực hiện nhiệm vụ được giao. * Báo cáo kết quả: Để nhận biết và giải thích được hai đường thẳng song song ta làm như thế nào? *Kết luận, nhận định: GV gợi động cơ ban đầu. Ta có thể sử dụng hệ số góc của đường thẳng để nhận biết và giải thích sự cắt nhau hoặc song song của hai đường thẳng cho trước. 2. Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (15 phút) a) Mục tiêu: Học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập để nhận biết được khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0). b) Nội dung: học sinh làm việc với sách giáo khoa, thiết bị dạy học (đọc/xem/nghe/nói/làm) để nhận biết được hệ số góc của đường thẳng a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0). Nhận xét: - Khi hệ số góc a dương, đường thẳng y = ax + b đi lên từ trái sang phải. Góc tạo bởi đường thẳng này và trục Ox là góc nhọn. (H. 7. 14a) - Khi hệ số góc a âm, đường thẳng y = ax + b đi xuống từ trái sang phải. Góc tạo bởi đường thẳng này và trục Ox là góc tù. (H 7 . 14b)
  4. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn c) Sản phẩm: Kiến thức mới được HS chiếm lĩnh: Nhận biết được hệ số góc của đường thẳng d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động 2.1: Hệ số góc của đường thẳng Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ 1 BÀI 29. HỆ SỐ GÓC CỦA GV tổ chức các hoạt động học cho HS: Đọc ĐƯỜNG THẲNG phần khám phá và tìm tòi (SGK/51) 1. Hệ số góc của đường thẳng - Đọc hiểu, nghe hiểu: Góc tạo bởi đường Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và trục Ox (a ¹ 0) và trục Ox HS: cá nhân thảo tìm hiểu phần khám phá và tìm tòi (SGK/51) *Thực hiện nhiệm vụ 1 - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS thực hiện nhiệm vụ: đọc SGK xác định được góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và trục Ox
  5. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - Tùy thuộc vào cách thức tổ chức, GV tổ chức cho HS báo các kết quả HS báo các kết quả Trong mặt phẳng Oxy , góc a tạo bởi đường thẳng y = ax + b(a ¹ 0) và trục Ox là góc tạo bởi tia Ax và tia AT trong đó A là giao điểm của đường thẳng y = ax + b với trục Ox,T là một điểm nào đó thuộc đường thẳng y = ax + b và có tung độ dương. Chú 0° < a < 180° *Đánh giá kết quả - Học sinh biết xác định góc tạo bởi đường thẳngy = ax + b (a ¹ 0) và trục Ox HS Nhận xét, đánh giá bài làm của bạn *Giao nhiệm vụ 2 HĐ 1 GV tổ chức hoạt động học cho HS thực hiện HĐ 1 theo nhóm (Lớp được chia làm các nhóm học sinh, mỗi nhóm 4 em thực hiện HĐ 1 vào bảng nhóm) Củng cố cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. Biết so sánh góc tạo bởi đường thẳng vẽ được và trục Ox với góc 90° - HĐ 1: Trên cùng một mặt phẳng tọa độ Oxy , vẽ hai đường thẳng sau:
  6. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn (d) : y = 2x + 1 và (d¢): y = - 2x + 1 a) So sánh góc tạo bởi đường thẳng (d) và trục Ox với 90° b) So sánh góc tạo bởi đường thẳng (d¢) và trục Ox với 90° Hãy chú ý : Dấu của hệ số a và so sánh góc tương ứng với 90° *Thực hiện nhiệm vụ 2 - GV Hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ theo nhóm *Báo cáo kết quả - Tùy thuộc vào cách thức tổ chức, GV tổ a) T·Ax là góc tạo bởi đường thẳng chức cho HS báo các kết quả (d) và trục Ox HS: Đại diện nhóm học sinh báo cáo kết · quả. T A x 90° * HS Nhận xét, đánh giá bài làm của nhóm bạn *Giao nhiệm vụ 3 a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b
  7. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn GV tổ chức các hoạt động học cho HS hoạt Nhận xét: động cá nhân HĐ 2 nhằm giúp HS biết nhận - Khi hệ số góc a dương, đường xét về mối quan hệ giữa hệ số a của đường thẳng y = ax + b đi lên từ trái sang thẳng y = ax + b với góc tạo bởi đường phải. Góc tạo bởi đường thẳng này thẳng này và trục Ox và trục Ox là góc nhọn. (H. 7. 14a) - HĐ 2. Từ kết quả của HĐ 1, em có nhận - Khi hệ số góc a âm, đường thẳng xét gì về quan hệ giữa hệ số a của đường y = ax + b đi xuống từ trái sang phải. thẳng y = ax + b với góc tạo bởi đường Góc tạo bởi đường thẳng này và trục thẳng này với trục Ox ? Ox là góc tù. (H 7 . 14b) HS: Đọc HĐ 2 *Thực hiện nhiệm vụ 3 - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS : Thực hiện HĐ 2 đưa ra nhận xét Nhận xét: - Khi hệ số góc a dương, đường thẳng đi lên từ trái sang phải. Góc tạo bởi đường thẳng này và trục Ox là góc nhọn. (H. 7. 14a) - Khi hệ số góc a âm, đường thẳng y = ax + b đi xuống từ trái sang phải. Góc tạo bởi đường thẳng này và trục Ox là góc tù. (H 7 . 14b) *Báo cáo kết quả - Học sinh đưa ra nhận xét *Đánh giá kết quả - GV cho học sinh nhật xét kết quả của bạn
  8. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn HS: Đánh giá kết quả câu trả lời của bạn - GV chốt lại kiến thức a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) 3. Hoạt động 3: LUYỆN TẬP (20 phút) a) Mục tiêu: HS vận dụng được lý thuyết đã học ở mục 1) hệ số góc của đường thẳng để giải các bài tập b) Nội dung: Làm (SGK/52), ví dụ 1(SGK/52), Luyện tập 1 (SGK/52), bài tập 7.31 (SGK/54) c) Sản phẩm: Lời giải (SGK/52), ví dụ 1(SGK/52), Luyện tập 1 (SGK/52), bài tập 7.31 (SGK/54) d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ 1 - GV: Cho học sinh làm việc cá nhân (SGK/52) (SGK/52) Bài giải Xác định hệ số góc của mỗi đường y = 3x - 1có a = 3 thẳng sau: y = 2 - x có a = - 1 y = 3x - 1 1 y = (x - 1) y = 2 - x 2
  9. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn 1 1 1 1 y = (x - 1) y = x - có a = 2 2 2 2 - HS tìm hiểu bài tập được giao *Thực hiện nhiệm vụ 1 - GV Hướng dẫn HS thực hiện 1 Phần y = (x - 1) nhân ra rồi tìm hệ số 2 góc - HS thực hiện nhiệm vụ *Báo cáo kết quả - GV tổ chức HS báo cáo kết quả hoạt động - HS báo cáo kết quả và đưa ra phân tích, cách làm khác *Đánh giá kết quả - HS nhận xét bài làm của bạn - Gv chốt kiến thức vừa luyện tập Chú ý: Hệ số a là hệ số của x *Giao nhiệm vụ 2 Ví dụ 1 - GV: Cho học sinh làm việc cá nhân Ví Hàm số bậc nhất cần tìm có dạng dụ (SGK/52) y = - 2x + b Vì đường thẳng đi qua điểm Tìm hàm số bậc nhất có đồ thị là đường (1;2) nên ta có: thẳng có hệ số góc a = - 2 và đi qua 2 = - 2.1+ b điểm (1;2) - HS tìm hiểu bài tập được giao b = 4. *Thực hiện nhiệm vụ 2 Vậy hàm số cần tìm là y = - 2x + 4
  10. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS thực hiện nhiệm vụ *Báo cáo kết quả - GV tổ chức HS báo cáo kết quả hoạt động - HS lên bảng làm bài Vậy hàm số cần tìm là y = - 2x + 4 *Đánh giá kết quả - Gv chốt kiến thức vừa luyện tập - HS nhận xét kết quả của bạn + Đề bài cho hệ số góc a + Đề bài cho hàm số đi qua điểm A(m;n) ta thay tọa độ vào công thức hàm số tìm được hệ số b *Giao nhiệm vụ 3 Luyện tập 1 - HS: Cho học sinh làm việc cá nhân Bài giải Luyện tập 1 (SGK/52) Hàm số bậc nhất cần tìm có dạng Tìm hàm số bậc nhất có đồ thị là đường y = 3x + b thẳng có hệ số góc là 3 và cắt trục tung Vì đường thẳng cắt trục tung tại điểm có tại điểm có tung độ bằng - 1 tung độ bằng - 1nên ta có: b = - 1. - HS tìm hiểu nội dung bài Luyện tập 1 *Thực hiện nhiệm vụ 3 Vậy hàm số cần tìm là y = 3x - 1 - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS tìm hiểu nội dung bài Luyện tập 1 *Báo cáo kết quả
  11. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - GV tổ chức HS báo cáo kết quả hoạt động - HS : Lên bảng thực hiện Hàm số bậc nhất cần tìm có dạng y = 3x + b Vì đường thẳng cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng - 1 nên ta có: b = - 1. Vậy hàm số cần tìm là y = 3x - 1 *Đánh giá kết quả - Gv chốt kiến thức vừa luyện tập - HS: Nhận xét bài làm của bạn, đưa ra ý kiến cách làm khác. + Đề bài cho hệ số góc a + Đề bài cho đường thẳng cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng m thì b = m *Giao nhiệm vụ 4 Bài 7.31 (SGK/54) - GV: Cho học sinh làm việc cá nhân bài Bài giải 7.31 (SGK/54) Hàm số bậc nhất cần tìm có dạng Tìm hàm số bậc nhất có đồ thị là đường y = - 2x + b thẳng có hệ số góc là - 2 và cắt trục Vì đường thẳng cắt trục hoành tại điểm hoành tại điểm có hoành độ bằng 3 có hoành độ bằng 3 , tức là đường - HS tìm hiểu nội dung bài 7.31 thẳng đi qua điểm (3;0) nên ta có: (SGK/54) *Thực hiện nhiệm vụ 4 0 = - 2.3 + b - GV Hướng dẫn HS thực hiện b = 6 - HS làm bài 7.31(SGK/54)
  12. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn *Báo cáo kết quả Vậy hàm số cần tìm là y = - 2x + 6 - GV tổ chức HS báo cáo kết quả hoạt động - HS lên bảng thực hiện Hàm số bậc nhất cần tìm có dạng y = - 2x + b Vì đường thẳng cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 3 , tức là đường thẳng đi qua điểm (3;0) nên ta có: 0 = - 2.3 + b b = 6 Vậy hàm số cần tìm là y = - 2x + 6 *Đánh giá kết quả - Gv chốt kiến thức vừa luyện tập - HS: Nhận xét bài làm của bạn + Đề bài cho hệ số góc a suy ra công thức của y theo x + Đề bài cho đường thẳng cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng m thì đường thẳng đi qua đi qua điểm m;0 ( ) 4. Hoạt động 4: VẬN DỤNG (5 phút) a) Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức về hệ số góc của đường thẳng để giải quyết tình huống trong phần tranh luận b) Nội dung:
  13. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - HS giải quyết tình huống trong phần tranh luận 2x + 1 Đường thẳng có hệ số góc bằng bao nhiêu? 2 Tròn: Đường thẳng này có hệ số góc a = 2 Vuông: Không đúng, đường thẳng này có hệ số góc a = 1 Theo em, bạn nào trả lời đúng, bạn nào trả lời sai? Vì sao? c) Sản phẩm: - Đáp án của phần tranh luận. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ Vận dụng - GV cho 2 học sinh đóng vai hai bạn Tranh luận Tròn và Vuông 2x + 1 Đường thẳng có hệ số góc bằng 2 2x + 1 Đường thẳng y = có hệ số góc 2 bao nhiêu? bằng bao nhiêu? Tròn: Đường thẳng này có hệ số góc Tròn: Đường thẳng này có hệ số góc a = 2 a = 2 Vuông: Không đúng, đường thẳng này Vuông: Không đúng, đường thẳng này có hệ số góc a = 1 có hệ số góc a = 1 Theo em, bạn nào trả lời đúng, bạn nào Theo em, bạn nào trả lời đúng, bạn nào trả lời sai? Vì sao? trả lời sai? Vì sao? - GV Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm đôi để đưa ra câu trả lời.
  14. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - HS nghiêm cứu phần tranh luận: Đóng vai hai bạn Tròn và Vuông. *Thực hiện nhiệm vụ - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS thực hiện nhiệm vụ *Báo cáo kết quả - Gv tổ chức cho HS liên hệ các vấn đề trong thực tiễn - HS: Thực hiện nhiệm vụ Ta có 2x + 1 2x 1 y = = + 2 2 2 1 y = x + 2 Suy ra hệ số góc a = 1 Vậy bạn Vuông đã trả lời đúng. *Đánh giá kết quả - HS: Nhận xét kết quả của bạn. - Gv tổng kết a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) Lưu ý: Hệ số góc a của đường thẳng là hệ số của x  Hướng dẫn tự học ở nhà (3 phút)
  15. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - Bài tập về nhà: Bài 7.30 (SGK/54) - Đọc trước mục 2. Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau - Xây dựng sơ đồ tư duy bài 29. Hệ số góc của đường thẳng cần chuẩn bị cho tiết học tiếp theo - Phân công HS chuẩn bị: Mỗi nhóm xây dựng một sơ đồ tư duy để tiết sau báo cáo.
  16. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn Tiết 66. BÀI 29: HỆ SỐ GÓC CỦA ĐƯỜNG THẲNG (Tiết thứ 2) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: HS nhận biết được điều kiện hai đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 2. Về năng lực: Sử dụng hệ số góc của đường thẳng để nhận biết và giải thích được sự cắt nhau hoặc song song của hai đường thẳng cho trước. Rèn luyện năng lực mô hình hoá toán học và năng lực giải quyết vấn đề toán học. * Năng lực chung: - Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. * Năng lực đặc thù: - Năng lực giao tiếp toán học: HS phát biểu, nhận biết được - Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực mô hình hóa toán học: thực hiện được các thao tác tư duy so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, 3. Về phẩm chất: Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phávà sáng tạo cho HS.
  17. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực. - Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, trong đánh giá và tự đánh giá. - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu. 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động 1: MỞ ĐẦU/ KHỞI ĐỘNG ( 5 phút) a) Mục tiêu: Giúp HS hứng thú và gợi động cơ, tạo tâm thế cho HS tìm hiểu nội dung của bài học. b) Nội dung: Bài toán: Yêu cầu HS thực hiện: - Vẽ trên cùng một mặt phẳng tọa độ, đồ thị các hàm số y = 2x và y = 2x + 1 c) Sản phẩm: Kết quả của bài toán. Có động cơ muốn muốn tìm hiểu bài. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung * Giao nhiệm vụ - GV cho bài toán yêu cầu HS thực hiện. - HS tìm hiểu bài toán *Thực hiện nhiệm vụ - Giáo viên yêu cầu HS thực hiện và gọi 1 HS trình bày trên bảng.
  18. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn HS thực hiện nhiệm vụ GV giao *Kết luận, nhận định: GV: Em hãy so sánh hệ số góc của hai đường thẳng trên và nhận xét về vị trí tương đối của hai đường thẳng này? - HS: Hai đường thẳng trên có hệ số góc bằng nhau. Nhìn trên đồ thị ta thấy đường thẳng y = 2x và y = 2x + 1 song song với nhau. GV: Vậy khi nào thì hai đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) song với nhau? Trùng nhau? Cắt nhau? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. 2. Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC ( 20 phút) a) Mục tiêu: Học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập để biết được khi nào hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau. b) Nội dung: học sinh làm việc với sách giáo khoa, thiết bị dạy học để chiếm lĩnh kiến thức khi nào hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau. c) Sản phẩm: Kiến thức mới được HS chiếm lĩnh. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động 2.1: Hai đường thẳng song song, trùng nhau Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ 1 2. Đường thẳng song song và GV tổ chức hoạt động cá nhân cho HS: Từ bài đường thẳng cắt nhau toán đầu bài hãy cho biết khi nào thì hai đường a) Hai đường thẳng song song, trùng nhau
  19. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn thẳngy = ax + b (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) Hai đường thẳng y = ax + b song song với nhau, trùng nhau? (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) song song với nhau khi a = a '; HS: suy nghĩ trả lời tại chỗ. *Thực hiện nhiệm vụ 1 b ¹ b' và ngược lại; trùng - GV Hướng dẫn HS thực hiện nhau khi a = a ';b = b' và - HS: Chúng song song với nhau khi và chỉ khi ngược lại. a = a ' và b ¹ b', trùng nhau khi và chỉ khi a = a ' và b = b' *Đánh giá kết quả - GV cho HS nhận xét. GV giải thích rồi đi đến kết luận. HS nhận xét nội dung của bạn. *Giao nhiệm vụ 2 ? Đường thẳng a / / c;a / / d ; GV tổ chức hoạt động nhóm cho HS: Trả lời ? c / / d trong SGK HS: Hoạt động nhóm *Thực hiện nhiệm vụ 2 - GV Hướng dẫn HS thực hiện: Các nhóm trả lời ? trong SGK vào bảng con và đại diện trình bày kết quả. - HS thực hiện nhiệm vụ *Báo cáo kết quả - GV tổ chức cho HS báo các kết quả. Mỗi nhóm đại diện báo cáo HS báo các kết quả Đường thẳng a//c; a//d; c//d
  20. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn *Đánh giá kết quả - GV nhận xét và đánh giá kết quả mỗi nhóm. Hoạt động 2.2: Hai đường thẳng cắt nhau *Giao nhiệm vụ 1 b) Hai đường thẳng cắt nhau GV tổ chức cho HS hoạt động cá nhân trả lời Hai đường thẳng y = ax + b HĐ4. (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) HS nhận nhiệm vụ trả lời HĐ4 cắt nhau khi a ¹ a ' và ngược *Thực hiện nhiệm vụ 1 lại. - GV Hướng dẫn HS thực hiện: Cho hai đường thẳng y = 2x - 1 và y = x - 3. Bằng cách so sánh hai hệ số góc, hãy cho biết hai đường thẳng này có song song hay trùng nhau không. HS: Hai đường thẳng trên không song song và cũng không trùng nhau vì hai hệ số góc không bằng nhau. *Báo cáo kết quả - GV gọi HS trả lời khi nào hai đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) cắt cắt nhau? - HS: Hai đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a 'x + b' (a ' ¹ 0) cắt nhau khi a ¹ a ' và ngược lại *Đánh giá kết quả GV gọi HS nhận xét và rút ra kết luận về hai đường thẳng cắt nhau.
  21. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn HS Nhận xét câu trả lời của bạn *Giao nhiệm vụ 2 ? Đường thẳng a cắt d ; b cắt GV tổ chức hoạt động nhóm cho HS: Trả lời ? d và c cắt d trong SGK HS: Hoạt động nhóm *Thực hiện nhiệm vụ 2 - GV Hướng dẫn HS thực hiện: Các nhóm trả lời ? trong SGK vào bảng con và đại diện trình bày kết quả. - HS thực hiện nhiệm vụ *Báo cáo kết quả - GV tổ chức cho HS báo các kết quả. Mỗi nhóm đại diện báo cáo HS báo các kết quả Đường thẳng a cắt d; b cắt d và c cắt d *Đánh giá kết quả - GV nhận xét và đánh giá kết quả mỗi nhóm. 3. Hoạt động 3: LUYỆN TẬP (10 phút) a) Mục tiêu: HS vận dụng được lý thuyết về hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau vào thực hiện các bài luyện tập. b) Nội dung: Đọc ví dụ 2 và ví dụ 3 trong SGK . Làm bài tập luyện tập 2 trong SGK c) Sản phẩm: Lời giải bài luyện tập 2. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
  22. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn *Giao nhiệm vụ Luyện tập 2: ïì ì - GV hướng dẫn HS đọc ví dụ 2 và ví dụ 3 SGK. ï 2m ¹ 0 ï m ¹ 0 Điều kiện: íï Û í ï m - 1 ¹ 0 ï m ¹ 1 Từ đó áp dụng làm luyện tập 2 trong SGK. îï îï - HS đọc ví dụ SGK và làm luyện tập 2. a) Để hai đường thẳng song *Thực hiện nhiệm vụ song với nhau thì: -GV Hướng dẫn HS thực hiện Cho hai hàm số bậc nhất y = 2mx + 1 và 2m = m - 1( vì 1 ¹ 2) y = (m - 1)x + 2 . Tìm các giá trị của m để đồ thị Û m = - 1 hai hàm số đã cho là: Đối chiếu điều kiện ta được a) Hai đường thẳng song song với nhau. m = - 1 b) Hai đường thẳng cắt nhau. b) Để hai đường thẳng cắt nhau thì: - HS thực hiện nhiệm vụ 2m ¹ m - 1 Û m ¹ - 1 ïì ì ï 2m ¹ 0 ï m ¹ 0 Điều kiện: íï Û í ï m - 1 ¹ 0 ï m ¹ 1 Đối chiếu điều kiện ta được îï îï a) Để hai đường thẳng song song với nhau thì: m ¹ 0;m ¹ 1;m ¹ - 1 2m = m - 1 ( vì 1 ¹ 2) m = - 1 b) Để hai đường thẳng cắt nhau thì: 2m ¹ m - 1 Û m ¹ - 1 Đối chiếu điều kiện ta được m ¹ 0;m ¹ 1;m ¹ - 1 *Báo cáo kết quả
  23. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - GV gọi 2 HS lên bảng trình bày kết quả - HS báo cáo kết quả và đưa ra phân tích, cách làm khác *Đánh giá kết quả - Gv nhận xét và chốt kiến thức vừa luyện tập 4. Hoạt động 4: VẬN DỤNG (8 phút) a) Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức về hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau để giải quyết một số bài tập thực tế. b) Nội dung: - HS giải quyết bài toán 7.34 SGK Tìm hàm số bậc nhất có đồ thị là đường thẳng song song với đường thẳng y = - 3x + 1 và đi qua điểm (2;6) c) Sản phẩm: - HS tự giải quyết vấn đề và liên hệ được thực tế d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ Hàm số bậc nhất có dạng - Giao bài tập cho HS suy nghĩ. y = ax + b(a ¹ 0) . - HS nghiên cứu nhiệm vụ được giao Vì đồ thị hàm số song song với *Thực hiện nhiệm vụ đường thẳng y = - 3x + 1 -GV Hướng dẫn HS thực hiện ì - HS thực hiện nhiệm vụ ï a = - 3 nên í ï b ¹ 1 Hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b(a ¹ 0) îï
  24. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn Vì đồ thị hàm số song song với đường thẳng Và đồ thị hàm số đi qua điểm y = - 3x + 1 (2;6) , ta có: ì ï a = - 3 nêní 6 = - 3.2 + b Û b = 12 ï b ¹ 1 îï Và đồ thị hàm số đi qua điểm (2;6) , ta có: Vậy hàm số cần tìm là y = - 3x + 12 6 = - 3.2 + b Û b = 12 Vậy hàm số cần tìm là y = - 3x + 12 *Báo cáo kết quả - Gv tổ chức cho HS báo cáo bài làm trên bảng - HS báo cáo kết quả *Đánh giá kết quả - Gv tổng kết và nêu thêm bài tập gắn với thực tế.  Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút) - Bài tập về nhà: Bài tập 7.32; 7.33; 7.35 SGK - Học bài và ôn lại các kiến thức đã học để tiết sau luyện tập chung.
  25. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn Ngày soạn: 15/04/2024 Ngày dạy: 18/04/2024 Ngày dạy: 22/04/2024 TIẾT 67 + 68: LUYỆN TẬP CHUNG Thời gian thực hiện 02 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Củng cố cách xác định hệ số góc và cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b (a ¹ 0) - Rèn kỹ năng sử dụng hệ số góc của đường thẳng để nhận biết và giải thích được sự cắt nhau hoặc song song của hai đường thẳng cho trước. - Vận dụng hàm số bậc nhất và đồ thị của hàm số bậc nhất vào giải quyết một số bài toán thực tiễn liên quan. Tiết 2: - Học sinh nắm vững được cách xác định hệ số góc, cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhấty = ax + b (a ¹ 0) - Học sinh vận dụng được hàm số bậc nhất và đồ thị hàm số bậc nhất để giải quyết một số bài toán thực tiễn liên quan. 2. Về năng lực: * Năng lực chung: - Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp.
  26. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. * Năng lực đặc thù: - Năng lực giao tiếp toán học: HS phát biểu, nhận biết được hàm số bậc nhất, xác định hệ số. Nhận biết được các đường thẳng song song, cắt nhau. - Năng lực tính toán: Tính được giá trị của hàm số khi biết giá trị của biến số và ngược lại. - Năng lực mô hình hóa toán học: thực hiện được các thao tác tư duy tính toán, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa các dạng toán. - Năng lực sử dụng công cụ toán học và phương tiện toán học: Sử dụng thành thạo thước thẳng để vẽ đồ thị hàm số. Biết sử dụng một số phần mềm vẽ hình đơn giản. - Năng lực thẩm mỹ: Trình bày nội lời giải bài toán khoa học, logic, vẽ đồ thị hàm số đẹp, chính xác 3. Về phẩm chất: Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức là việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá sáng tạo cho HS II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, máy chiếu. 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm. III. TIỀN TRÌNH BÀI DẠY Tiết 67: 1. Hoạt động 1: KIẾN THỨC CẦN NHỚ/ MỞ ĐẦU/ KHỞI ĐỘNG (6 phút)
  27. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn a) Mục tiêu: Ôn tập kiến thức cơ bản của bài 27, 28, 29; gợi động cơ tìm hiểu vào bài b) Nội dung: Tổng hợp kiến thức cần nhớ về hàm số bậc nhất và đồ thị; vị trí tương đối của hai đường thẳng, hệ số góc của đường thẳng. c) Sản phẩm: Sơ đồ tư duy tóm tắt kiến thức cơ bản bài 27, 28, 29. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung * Giao nhiệm vụ - GV cho HS hoạt động nhóm vẽ sơ đồ tư duy tóm tắt kiến thức cơ bản về hàm số và đồ thị hàm số bậc nhất vào bảng Sơ đồ tư duy tóm tắt nhóm hoặc có thể trình chiếu trên máy chiếu. kiến thức cơ bản của - Hs nhận nhiệm vụ bài 27, 28, 29 *Thực hiện nhiệm vụ - HS thực hiện công việc theo nhóm do giáo viên phân công. * Báo cáo, thảo luận: - Các nhóm treo bảng của nhóm mình lên bảng, hoặc các nhóm trình chiếu sơ đồ. - Các nhóm cử đại diện HS báo cáo. Hs các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung cho nhóm khác. * Kết luận, nhận định: - GV nhận xét các câu trả lời của các nhóm và chính xác hóa kết quả. GV trình chiếu sơ đồ tư duy lên máy chiếu nếu cần.
  28. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn GV tổng hợp, chốt vấn đề 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 3. Hoạt động 3: Luyện tập (20 phút) a) Mục tiêu: HS xác định được hàm số bậc nhất khi biết đồ thị đi qua một điểm. Vẽ được đồ thị hàm số bậc nhất b) Nội dung: Làm ví dụ 1, bài 7.36; 7.37 SGK/55, 56.bài tập bổ xung. c) Sản phẩm: Lời giải VD1, bài tập 7.36, 7.37 SGK trang 56; bài tập bổ xung. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ - Hoạt động cá nhân làm ví dụ 1 trang 55 SGK - GV chiếu đề bài trên máy chiếu Lời giải ví dụ 1(sgk/55) - HS nhận nhiệm vụ *Thực hiện nhiệm vụ
  29. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn - HS làm bài vào vở - HS làm xong sớm hướng dẫn HS không làm được làm bài. - GV quan sát, theo dõi và trợ giúp những HS không làm được (khuyến HS giúp đỡ lẫn nhau) ? Đồ thị hàm số đi qua điểm A khi nào? ? Thay x = 1,y = 3 hàm số y = ax + 5 từ đó tìm hệ số a ? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất? *Báo cáo kết quả, thảo luận - GV cho một HS lên bảng làm ví dụ 1 SGK - 1 HS lên bảng trình bày HS khác nhận xét, đánh giá bài làm của HS làm trên bảng - Cả lớp quan sát và nhận xét. *Đánh giá kết quả - Gv nhận xét, đánh giá. - Gv tuyên dương, khích lệ tinh thần học tập đồng thời động viên sự cố gắng, sửa lỗi các HS chưa làm đúng bài. *Giao nhiệm vụ Bài 7.36 SGK/56
  30. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn -GV cho HS hoạt động cặp đôi làm bài a) Vẽ đồ thị hàm số tập 7.36 SGK/56. * Xét hàm số y = 2x - 1. - HS nhận nhiệm vụ Cho x = 0 thì y = - 1 ta được giao *Thực hiện nhiệm vụ điểm của đồ thị với trục Oy là C(0;- 1) - HS hoạt động cặp đôi làm bài vào vở 1 HS làm xong sớm hướng dẫn HS không Cho y = 0 thì x = ta được giao điểm 2 làm được làm bài. æ ö ç1 ÷ - GV quan sát, theo dõi và trợ giúp của đồ thị với trục Ox là D ç ;0÷ Vậy èç2 ø÷ những HS không làm được (khuyến HS đồ thị hàm số y = 2x - 1 là đường thẳng giúp đỡ lẫn nhau) CD *Báo cáo, thảo luận * Xét hàm số y = - x + 2. GV cho đại diện một cặp đôi lên bảng trình bày lời giải Cho x = 0 thì y = 2 ta được giao điểm - HS khác nhận xét, bổ sung nếu cần của đồ thị với trục Oy là C(0;2) - Cả lớp quan sát và nhận xét. Cho y = 0 thì x = 2 ta được giao điểm *Đánh giá kết quả của đồ thị với trục Ox là B(2;0) . Vậy - GV nhận xét chung và đánh giá mức đồ thị hàm số y = - x + 2 là đường độ hoàn thành của HS. thẳng AB - Giáo viên hướng dẫn thêm cách tìm tọa độ giao điểm của hai đồ thị bằng phương pháp hình học. (Gv lưu ý dùng phương pháp này cần phải thử lại) -HS kiểm tra lại giao điểm của hai đồ thị bằng phương pháp hình học.
  31. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn b) Phương trình hoành độ giao điểm của hai đồ thị là: 2x - 1 = - x + 2 Giải phương trình ta được x = 1. Thay x = 1 vào hàm số y = 2x - 1 hoặc y = - x + 2 ta được y = 1 Vậy giao điểm của hai đồ thị hàm số là M (1;1) *Giao nhiệm vụ - Làm việc cặp đôi làm bài tập Bài 7.37 sgk/56 7.37Sgk/56. - HS nhận nhiệm vụ *Thực hiện nhiệm vụ a) Đồ thị hàm số y = (3 - m)x + 2 m + 1 - HS hoạt động cặp đôi làm bài vào vở đi qua điểm (1;2) nên ta có HS làm xong trước hướng dẫn HS 2 = (3 - m) ×1+ 2 m + 1 suy ra m = - 2 không làm được làm bài. b) Đường thẳng y = x + 1 cắt trục Oy - GV quan sát, theo dõi và trợ giúp tại (0;1) . những HS không làm
  32. Trường THCS Trung Nghĩa Giáo viên: Nguyễn Văn Tấn được (khuyến HS giúp đỡ lẫn nhau) Thay x = 0,y = 1 vào hàm số ? Đồ thị hàm số đi qua điểm (1;2) khi y = (3 - m)x + 2 m + 1 ta được nào? 1 = (3 - m) ×0 + 2 m + 1 suy ra m = 0 . HS: Khi x = 1 thì y = 2 Vậy khi m = 0 thì đồ thị hàm số đã cho cắt đường thẳng y = x + 1 tại điểm trên ? Đồ thị hàm số cắt đường thẳng trục Oy y = x + 1 trên trục tung các em hiểu như thế nào? HS: Hai đt y = x + 1 và y = (3 - m)x + 2 m + 1 và trục Oy đồng quy. *Báo cáo, thảo luận GV cho HS lên bảng làm bài 7.37 - Cả lớp quan sát và nhận xét. *Đánh giá kết quả - GV nhận xét chung và đánh giá mức độ hoàn thành của HS. *Giao nhiệm vụ -GV chiếu đề bài tập sau đây rồi yêu cầu ì 2 ï m - 2 = 2 a) d / / d Û íï Û m = 2 HS hoạt động cá nhân làm bài 1 ï m - 1 ¹ - 3 îï Bài tập: Cho đường thẳng ì 2 d : y = m2 - 2 x + m - 1 ( m là tham ï m - 2 = - 1 ( ) b) d º d Û íï Û m = - 1 2 ï m - 1 = - 2 îï số). Tìm m để: